Η ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΟΝ ΣΕΦΕΡΗ

Η έννοια της εικόνας αποτελεί στοιχείο κομβικό για την αισθητική θεωρία του υψηλού μοντερνισμού σύμφωνα με τη σύγχρονη έρευνα. Παράλληλα ο Γιώργος Σεφέρης είναι ίσως η πιο σημαντική λογοτεχνική μορφή για την πρόσληψη του υψηλού μοντερνισμού στην Ελλάδα, καθώς μέσα από την ποίησή του, αλλά και το δοκιμιακό του έργο και τις μεταφράσεις του συνέβαλε καθοριστικά στην υποδοχή του λογοτεχνικού μοντερνισμού από το ελληνικό κοινό. Αυτό το πλαίσιο φωτίζει γόνιμα τη σεφερική θεωρία για την ποιητική μοντερνιστική εικόνα. Επιπλέον, ως ποιητής ο Σεφέρης πειραματίστηκε με τη σύζευξη λόγου και εικόνας στα Καλλιγραφήματα (1941-1942), μεταφέροντας στα καθ’ ημάς τον τρόπο των Calligrammes (1918) του Guillaume Apollinaire. Στο αρχείο του περιλαμβάνονται σκίτσα τα οποία, ίσως, δεν πλαισιώνουν απλώς τις ποιητικές γραφές που κοσμούν, αλλά και τις σχολιάζουν ως διαμεσικά/διακαλλιτεχνικά διακείμενα δια χειρός του ίδιου του ποιητή.

Εμβαθύνοντας, λοιπόν, στις σύγχρονες μελέτες για την αισθητική του μοντερνισμού και τη σημασία της έννοιας της εικόνας σε αυτήν, και αξιοποιώντας τα εργαλεία των διαμεσικών/διακαλλιτεχνικών σπουδών, στόχο μου αποτελεί να καταλήξω σε μια σχολιασμένη καταγραφή των σκίτσων του αρχείου Σεφέρη, η οποία θα διατίθεται ελεύθερα στο κοινό μέσω της ιστοσελίδας του Εργαστηρίου Νεοελληνικής Φιλολογίας του ΕΚΠΑ, και να συνθέσω μια μελέτη η οποία θα πλαισιώνει τον λόγο του Σεφέρη για την έννοια της εικόνας (ποιητική εικόνα, ζωγραφική, κινηματογράφο) στα δοκίμια και τα ημερολόγιά του, με σύγχρονα θεωρητικά εργαλεία, αναδεικνύοντας τη σύνδεση ανάμεσα στην ποιητική θεωρία του Σεφέρη και τις αρχές του λογοτεχνικού μοντερνισμού, καθώς και τον μοντερνισμό ως ενιαίο καλλιτεχνικό κίνημα που περιλαμβάνει, πλάι στη λογοτεχνία, επίσης τη ζωγραφική και τον κινηματογράφο. 

Νάντια Φραγκούλη